Invasieve soorten zijn exoten, die door een gebrek aan natuurlijke vijanden een grote expansie kennen en daardoor een bedreiging vormen voor de inheemse biodiversiteit. Ze kunnen de structuur en soortensamenstelling van een ecosysteem grondig veranderen, door de inheemse soorten te prederen of hen te beconcurreren voor voedsel en nestplaatsen.

Invasieve soorten worden vaak onopzettelijk uitgezet, via internationaal transport, biologische bestrijding en toerisme, of welbewust door viskwekers of baasjes van huisdieren. Dit laat soorten toe zich te verspreiden over grote afstanden en buiten hun natuurlijke grenzen. Terwijl maar een klein percentage van de verplaatste organismen effectief invasief worden, hebben ze toch een enorme impact op de voedselveiligheid en de gezondheid van planten, dieren en zelfs mensen. Sinds de 17de eeuw zijn invasieve soorten wereldwijd verantwoordelijk voor 40% van het uitsterven van dieren. Ze hebben niet enkel een verwoestende invloed op de natuur, maar zetten ook een zware druk op de landbouw, de economie en de volksgezondheid. Wereldwijd veroorzaken invasieve soorten ieder jaar een schade ter waarde van miljarden dollars.

In België staan op dit moment al meer dan 50 planten- en dierensoorten op de ‘zwarte lijst’ van invasieve exoten, met een niet te onderschatten impact op onze biodiversiteit tot gevolg. Zo ontneemt de reuzenberenklauw met zijn grote bladeren het zonlicht van inheemse plantensoorten; met de inheemse planten verdwijnen ook de dieren die er samen mee voorkomen. Japanse oesters kapen een groot deel van het beschikbare voedsel voor mosselen en kokkels weg, maar zijn zelf niet eetbaar voor vogels. Halsbandparkieten nemen de beperkte nestplaats van holenbroeders als boomklevers en groene spechten in. De dichte tapijten die de grote waternavel op zoet water vormt houden het licht tegen; het zuurstofgehalte van het water daalt en samen met de vissen verdwijnt ook het grootste deel van het leven onder water...

De invasie van deze exoten kunnen een kettingreactie veroorzaken, waarvan de resultaten moeilijk voorspelbaar zijn. Vooral wanneer meerdere invasieve soorten hun intrek in een ecosysteem nemen, kunnen de gecumuleerde effecten het volledige ecosysteem ontwrichten.