Archeologe krijgt prestigieuze Amerikaanse beurs

Canan Çakirlar, archeozoologe bij het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, is één van de vier onderzoekers die dit jaar de prestigieuze Mia J. Tegner Memorial Onderzoeksbeurs in ontvangst mocht nemen. Dit Amerikaanse beursproject, opgestart door de ‘Marine Conservation Institute’, ondersteunt het onderzoek naar de impact van de mens op de mariene biodiversiteit in het verleden.

Canan ontving de beurs voor haar geplande onderzoek rond de (pre)historische bevissing van de Oost-Middellandse Zee. De studie bekijkt de impact op de vispopulaties over een bijzonder lange periode, van 5000 tot 700 jaar geleden.

“Volgens een vroegmiddeleeuws verhaal, verteld door de Arabische historicus al-Waqidi, worden vissers die de Middellandse Zee beledigen bestraft en krijgen ze geen vis meer,” vertelt Canan. “Misschien zit er, zoals bij veel volksverhalen, wel een basis van waarheid in het verhaal”.

Canan baseert haar onderzoek op archeologische restanten gevonden op de site van Kinet Höyük, in het zuiden van Turkije, waar 4000 jaar lang een haven was gelegen. De gevonden visbotten zullen haar een idee geven van de vissoorten die er op het menu stonden, en op welke manier de zee werd gebruikt door de bevolking tijdens de verschillende periodes.

Door een periode van meer dan 4000 jaar te analyseren, kan Canan een goed beeld vormen van de evolutie van het visbestand in reactie op de bevissing. Zo zal ze bijvoorbeeld niet alleen het aantal, maar ook de grootte van de vissen opmeten. Immers, vaak halen vissers vooral de grotere exemplaren uit het water, zodat de vissoort gemiddeld kleiner wordt.

“Daarbij maken we gebruik van harde gegevens – de restanten van de vroegere vestigingen – wat maakt dat het verenigbaar is met modern biologisch onderzoek. De geschiedenis herhaalt zich vaak; de resultaten van dit onderzoek zullen waardevolle informatie bieden voor modern natuurbehoud.”