NL | FR

Groeven

groevengroeven

De winning van steen of zand voor de economie en de industrie laat veel gaten in de bodem van ons land. Eigenaardig genoeg vormen deze steen- en zandgroeven een uitgelezen leefgebied voor heel wat bijzondere en soms bedreigde dieren. Bijvoorbeeld in kalksteengroeven slorpt de blootliggende steen de warmte op. Er ontstaat zo een microklimaat, zodat er warmteminnende soorten kunnen leven, zoals hagedissen en slangen. Vogels die normaal op kliffen leven, zoals de oehoe of de slechtvalk, kunnen op de hoge wanden van de groeven een onbereikbaar nest bouwen. Soms blijft er beneden in de groeve een vrij warme plas water staan, die insecten en padden aantrekt.

Belang

Er zijn wel veel groeven, maar toch is het milieu er heel bijzonder: de aard van hun bodem en hun temperatuur zijn uniek voor België. De planten die hier groeien en aan dit milieu aangepast zijn, zijn dus meestal gespecialiseerde en dus zeldzame soorten.

Enkele kenmerkende of opvallende soorten

oeverzwaluw
Oeverzwaluw
© Y. Adams / Vilda
wit vetkruid
Wit vetkruid
© R. Verlinde / Vilda
grijze zandbij
Grijze zandbij
© R. Verlinde / Vilda
zwartwordende wasplaat
Zwartwordende wasplaat
© Y. Adams / Vilda

Bedreigingen

De indruk bestaat dat soorten hinder ondervinden van de industriële werkzaamheden in groeven die nog in bedrijf zijn. Vreemd genoeg is dat vaak niet zo: de meeste dieren nemen de toestand voor lief. Vaak bouwt een slechtvalk of een oehoe zijn nest vlak naast een breekmachine. Pas nadat de groeve wordt stilgelegd, steken de twee belangrijkste bedreigingen de kop op: de natuurlijke verbossing en het clandestiene storten.

Enkele bedreigde of zeldzame soorten

oehoe
Oehoe
© R. Verlinde / Vilda
vroedmeesterpad
Vroedmeesterpad
© R. Verlinde / Vilda
rotskruiper
Rotskruiper
© D. Ottenburghs
rugstreeppad
Rugstreeppad
© R. Verlinde / Vilda

Bescherming

Een groeve in bedrijf en een verlaten groeve vergen niet dezelfde beschermingsmaatregelen. Bij de eerste kunnen natuurkenners en industriëlen in overleg een beheersplan invoeren dat de industriële activiteit moet verzoenen met het behoud van de biodiversiteit. Voor de verlaten groeven is de bescherming als natuurreservaat waarschijnlijk de meest geschikte oplossing.

Deel