< Terug naar 'Bedreigde biodiversiteit'
Case study Bedreigingen
De slechtvalk
De slechtvalk is de wijdst verspreide grote valk: de soort komt wereldwijd voor, met uitzondering van Antarctica en Nieuw-Zeeland. Dit is vooral te danken aan haar succesvolle jachttechniek: de slechtvalk slaat middelgrote vogels (stadsduiven, spreeuwen, lijsters, meeuwen,…) in de vlucht, na een snelle achtervolging of door stootduiken vanuit grote hoogte. Tijdens het duiken worden de vleugels gesloten, en worden snelheden tot 300km/u gehaald. Horizontale snelheden lopen op tot 110km/u; de slechtvalk is daarmee het snelste dier ter wereld.
Het woord ‘slecht’ stond in de Middeleeuwen voor alledaags, gewoon. De slechtvalk was in onze streken ooit nog een algemeen voorkomende soort. Vanaf 1950 begon het aantal slechtvalken echter sterk achteruit te gaan, onder andere door jagers en eierroof, maar vooral door het gebruik van schadelijke pesticiden (zoals DDT) in de landbouw.
De gifstoffen in pesticiden worden samen met voedsel opgenomen door kleinere organismen. Door veel vergiftigde prooidieren te eten, neemt een dier dat hoger in de voedselketen staat hoge concentraties gifstoffen op. Dit wordt bio-accumulatie genoemd. De slechtvalk, een toppredator en dus bovenaan zijn voedselketen, kreeg in de jaren ’50 op deze manier veel gif binnen. Dit veroorzaakte onvruchtbaarheid, broze eieren en tenslotte de dood van de valken.
In 1958 werd het laatste koppeltje broedende slechtvalken waargenomen; in de jaren zestig verdween de soort volledig uit België. Door het verbod op schadelijke pesticiden, en dankzij beschermingsprogramma’s in heel Europa, begon de slechtvalkpopulatie aan een langzaam herstel. De laatste jaren maken zij zelfs een heuse come-back… Maar niet zonder de hulp van verschillende organisaties en veel vrijwilligers.